28 września 2023 roku została odsłonięta, umieszczona na budynku szkoły, tablica upamiętniająca postać ppłk. Mariana Chodackiego, absolwenta I Liceum. Swoją obecnością to wydarzenie uświetnili m.in.: Szef Służby Wywiadu Wojskowego gen. Marek Łapiński, dr Karol Nawrocki – Prezes Instytutu Pamięci Narodowej, Komendant Karpackiego Oddziału Straży Granicznej gen. Stanisław Laciuga, Prezydent Miasta Nowego Sącza Ludomir Handzel i Pan Dyrektor lLO Jacek Tomasik.
W swoim wystąpieniu dr Karol Nawrocki tak wypowiedział się o ppłk. Chodackim: ,,Najpierw jako konspirator niepodległościowy, następnie jako żołnierz z krwi i kości, bohater pola walki z bolszewikami […] Był skutecznym, broniącym racji państwa polskiego, dyplomatą. […] Dziś wspominamy go przede wszystkim jako bohatera cichego frontu II wojny światowej. Genialnego analityka, który był zawsze dwa kroki przed przyszłością.”
Natomiast gen. Marek Łapiński dodał: „ Był oficerem wywiadu, doskonałym, przede wszystkim nieznanym, to jest bardzo ważna cecha dla żołnierzy i funkcjonariuszy wywiadu. Skromny, bardzo pracowity, genialny umysł analityczny. Przewidywał przyszłość, przez to często też miał kłopoty z przełożonymi, ale on nie służył dla przełożonych, tylko dla ojczyzny.”
Przed odsłonięciem tablicy Prezes IPN dr Karol Nawrocki oraz Szef Służby Wywiadu Wojskowego gen. Marek Łapiński złożyli kwiaty na grobie matki ostatniego polskiego komisarza Wolnego Miasta Gdańsk – Marii Chodackiej.
Dalsza część uroczystości miała miejsce w Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu, gdzie nasi uczniowie, nauczyciele, dyrekcja oraz inni goście wysłuchali debaty historyków, poświęconej działalności ppłk. Chodackiego oraz zapoznali się materiałem filmowym.
Marian Stanisław Chodacki, pseudonim „Maracz”, urodził się 15 lipca 1898 r. w Nowym Sączu, a zmarł w Nowym Jorku 26 czerwca 1975 r. Jako nastolatek należał do Związku Strzeleckiego. Następnie walczył w Legionach Polskich w czasie I wojny światowej i w wojnie polsko-bolszewickiej. W odrodzonej Rzeczpospolitej był oficerem Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego – wywiad i kontrwywiad wojskowy. Był także dyplomatą, attaché wojskowym w Finlandii, komisarzem generalnym WP w Wolnym Mieście Gdańsku. W czasie II wojny światowej był żołnierzem Polskich Sił Zbrojnych we Francji i Wielkiej Brytanii. Po przeniesieniu do konsulatu RP w Nowym Jorku stanął na czele Samodzielnej Ekspozytury Wywiadowczej „Estezet”. Po wojnie został dyrektorem Instytutu Józefa Piłsudskiego w USA.
Marlena Pietrzak, klasa 3c
